Quá trình phát triển kinh tế – xã hội ở Tỉnh Thái Nguyên đã góp phần làm gia tăng nhiều áp lực đối với môi trường, trong đó có vấn đề thu gom, xử lý rác thải rắn sinh hoạt trên địa bàn, đặc biệt là chất thải nhựa.
Được sự hỗ trợ của UBND Tỉnh Thái Nguyên, thời gian qua, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) đã phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện nhiều hoạt động để cải thiện vấn đề này bao gồm: Thí điểm phân loại rác tại nguồn; Thu gom riêng các loại chất thải đã được phân loại; thử nghiệm làm phân hữu cơ từ rác đã phân loại….
Cụ thể, thông qua các nguồn tài trợ từ Công ty Kaldewei, nhà sản xuất men thép hàng đầu ở Đức và Bộ Môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và An toàn hạt nhân CHLB Đức (BMU), cũng như sự chấp thuận của UBND Tỉnh Thái Nguyên, WWF-Việt Nam đã triển khai thực hiện dự án Quản lý rác thải Tỉnh Thái Nguyên trong phạm vi Dự án Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam. Đến nay đã hoàn thành Đề án Quản lý rác thải cho tỉnh, thực hiện thí điểm mô hình phân loại rác tại nguồn tại Phường 3 (T.p Tân An) với quy mô hơn 4.800 hộ dân.
Dự án đã hỗ trợ các trang thiết bị cần thiết, bao gồm việc phát gần 10.000 thùng rác cho các hộ gia đình, hỗ trợ mua 2 xe tải thùng để thu gom riêng các loại rác đã được phân loại, tuyên truyền và tập huấn về lợi ích và cách thức phân loại rác tại nguồn cho khoảng 1000 cán bộ và người dân; xoá bỏ hết các đống rác tự phát trên địa bàn triển khai thí điểm.
Rác sau khi được các hộ gia đình phân loại sẽ được công nhân công ty Cổ phần Đô thị Tân An thu gom riêng theo từng loại. Bên cạnh đó, rác hữu cơ sau khi phân loại được thu gom riêng và vận chuyển đến nhà máy xử lý Tâm Sinh Nghĩa để sản xuất ra phân bón hữu cơ chất lượng cao. Sau 1 năm thực hiện, mô hình phân loại rác này đã thể hiện tính khả thi và hiệu quả cao.
Hiện đã qua thời gian thí điểm, tuy nhiên, WWF-Việt Nam sẽ vẫn tiếp tục triển khai các hoạt động truyền thông hỗ trợ và xúc tiến mở rộng mô hình, bao gồm một chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao ý thức, khuyến khích hành vi phân loại, tái sử dụng và tái chế rác thải nhựa cộng đồng. Trong chiến dịch truyền thông này, các thông điệp được truyền tải thông qua các chất liệu văn hóa dân gian nên vừa mới mẻ, vừa thân quen với người dân địa phương.
Đó là những bức tranh cổ động mang phong cách truyền thống, với nội dung mở nhằm khơi dậy sự quan tâm của người dân đối với vấn đề rác thải và phân loại rác; các câu ca dao, tục ngữ vui nhộn được “tái chế” để thúc đẩy người tiêu dùng thực hành phân loại rác thải trong sinh hoạt.
Ngoài ra, dự án còn mang đến ca khúc Rap mang tên “Phân loại vì nhân loại” được sáng tác từ chính những câu tục ngữ ca dao nói trên, giúp cho thông điệp khích lệ thói quen phân loại rác tràn ngập sắc màu tươi trẻ, lôi cuốn, dễ dàng tác động đến suy nghĩ, hành động của người dân địa phương.
Về phía địa phương, để duy trì những hiệu quả của việc phân loại rác tại nguồn, tái chế và xử lý chất thải rắn thời gian qua, ngày 19/11/2021, UBND Tỉnh Thái Nguyên đã ban hành văn bản số 11596/UBND-KTTC, chỉ đạo tiếp tục duy trì mô hình phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn ở Phường 3 và có kế hoạch mở rộng mô hình ra toàn TP. Tân An cũng như các huyện, thị xã khác. Thực hiện chỉ đạo này, các cơ quan chuyên môn và Công ty Cổ phần Đô thị Tân An sẽ phối hợp tiếp tục triển khai mô hình phân loại rác tại nguồn tại Phường 3 và triển khai nhân rộng trên địa bàn Phường 1,2,4,5,6 thành phố Tân An khi WWF-Việt Nam ngừng hỗ trợ thực hiện.
Bên cạnh đó, UBND Tỉnh Thái Nguyên cũng giao nhiệm vụ cho các huyện, thị xã khác nghiên cứu, xây dựng kế hoạch và triển khai phân loại rác tại nguồn trên địa bàn quản lý. Sở Tài nguyên và Môi trường Tỉnh Thái Nguyên có trách nhiệm hỗ trợ việc thực hiện và giải quyết mọi vướng mắc, khó khăn cho người dân trong quá trình triển khai mô hình phân loại rác này tại các địa phương.
